Niedokrwistość to nie tylko problem dzieci chorych onkologicznie. Niedokrwistość jest najczęściej konsekwencją niedoboru żelaza. Ze wszystkich niedoborów pokarmowych, niedobór żelaza występuje najczęściej. Niedokrwistość to stan, w którym dochodzi do zmniejszenia stężenia hemoglobiny, liczby krwinek czerwonych (erytrocytów) oraz wskaźnika hematokrytowego poniżej normy.
Światowa organizacja zdrowia szacuje, że niedobór tego pierwiastka dotyczy nawet 40% dzieci na świecie. Jak widzisz, jest to olbrzymi problem.
Żelazo to mikroelement, choć jest niezbędne do życia. Uczestniczy w transporcie i magazynowaniu tlenu w tkankach. Bierze także udział w wielu przemianach metabolicznych ustroju, m.in. w syntezie i katabolizmie niektórych hormonów, wytwarzaniu związków bogatoenergetycznych czy syntezie kolagenu.
W produktach spożywczych żelazo występuje w dwóch formach – hemowej i niehemowej. Żelazo w formie hemowej jest postacią żelaza łatwiej wchłanianego. Żelazo hemowe występuje wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego i stanowi ok. 20-25% całkowitej ilości żelaza zawartego w produktach zwierzęcych. Największe ilości tego składnika znajdziemy w podrobach, mięsie, rybach i owocach morza.
Żelazo hemowe stanowi 10% całkowitej ilości żelaza pobieranego w ciągu dnia z dietą a stopień jego przyswajalności wynosi około 23% i nie zależy od innych czynników żywieniowych. W większości produktów spożywczych występuje natomiast żelazo niehemowe.
Absorpcja żelaza niehemowego z przewodu pokarmowego jest niższa niż żelaza hemowego i kształtuje się na poziomie 3-5%. Przyswajalność tej formy żelaza zależy od innych czynników, w tym czynników żywieniowych. Na wzrost przyswajania żelaza niehemowego wpływają: obecność produktu mięsnego w posiłku (tzw. meat factor), witamina A i beta-karoten, witamina C (np. pochodząca z owoców cytrusowych czy kiszonek) oraz produkty fermentowane. Wchłanianie żelaza niehemowego utrudniają występujące w kawie, herbacie i kakao polifenole.
Negatywny wpływ na wchłanianie żelaza ma także kwas fitynowy, który znajduje się w płatkach owsianych, otrębach i nasionach roślin strączkowych, przy czym wpływ kwasu fitynowego można niwelować poprzez spożywanie produktów bogatych w witaminę C.
Niekorzystnie wpływa również wapń – oba związki konkurują ze sobą podczas wchłaniania, dlatego też zaleca się by produkty bogate w wapń spożywać rozłącznie z produktami bogatymi w żelazo. Wchłanianie żelaza blokuje też nadmiar cynku w diecie. By zapewnić sobie optymalne wchłanianie żelaza, należy zwrócić uwagę na całościową kompozycję posiłku. Korzystne będzie włączenie dużej ilości warzyw i owoców i ograniczenie płynów takich jak herbata, kakao czy mleko. Istotne jest także niepopijanie posiłków napojami typu cola, gdyż wysoka zawartość fosforanów będzie blokowała wchłanianie żelaza. Warto zastąpić tego typu napoje sokami z wysoką zawartością witaminy C.
Dieta w niedokrwistości z niedoboru żelaza.
W wielu przypadkach niedokrwistość z niedoboru żelaza wymaga leczenia przyczynowego oraz zastosowania suplementacji odpowiednimi dawkami żelaza. Leczenie takie wspomaga się jednak odpowiednią dietą uwzględniającą produkty bogate w ten pierwiastek.
DZIENNY JADŁOSPIS PRZY NISKIM POZIOMIE ŻELAZA
ŚNIADANIE- kromka pieczywa żytniego z masłem, 2 plasterki chudej wędliny drobiowej, sałata, kilka pomidorków koktajlowych, 1/3 czerwonej papryki.
Szklanka soku pomarańczowego
II ŚNIADANIE- kisiel- pół szklanki owoców leśnych (jeżyny, maliny, poziomki), mogą być mrożone, zalej szklanką wody. Gotuj na małym ogniu, dodaj łyżeczkę skrobi ziemniaczanej rozpuszczonej w 1/4 szklanki wody. Mieszaj dopóki kisiel nie zgęstnieje. W razie potrzeby dodaj łyżkę cukru trzcinowego, syrop z agawy lub daktylowy
OBIAD- 200 ml zupy- krem z zielonego groszku z kilkoma pełnoziarnistymi grzankami, obficie posypana natką pietruszki
Sznycel cielęcy duszony w sosie koperkowym, 2 łyżki kaszy gryczanej, surówka z buraka i jabłka
PODWIECZOREK- garść suszonych owoców- morele, rodzynki, śliwki.
Sałatka z 1 kiwi i kilku truskawek
KOLACJA- omlet z jednego jajka z cebulką szalotką i garścią szpinaku.
Jadłospis jest skomponowany dla przedszkolaka (4- 7 lat), dla przeciętnego dziecka. Zawsze konsultuj swój przypadek z dietetykiem. Podany jadłospis jest przykładowy.
PRODUKTY BOGATE W ŻELAZO
Źródło- Ciborowska, Rudnicka- Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, dietto.pl
Przy problemach z sercem, niedokrwistością powinniśmy szczególną uwagę zwracać na naszą dietę. Cholesterol to także kluczowy parametr - aby nie dopuścić do jego podniesienia powinniśmy spożywać jedynie zdrowe tłuszcze i znacznie ograniczyć te wielonasycone.
OdpowiedzUsuńBardzo dobry artykuł, w zasadzie wszystko co najważniejsze zostało wymienione
OdpowiedzUsuń