Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Centrum Badania Opinii Społecznej, hierarchia wartości i norm cenionych przez Polaków pozostaje niezmienna. Według 82% respondentów najważniejsze jest szczęście rodzinne, a także zdrowie, co potwierdza 74% ankietowanych. Są to więc zagadnienia blisko ze sobą związane, które niekiedy mogą być zachwiane przez tak niespodziewane zdarzenia, jak choroba.
Wciąż jednak profilaktyka i uniknięcie zawczasu chorób nie jest naszą mocną stroną. Większość rodziców uważa, że badania wystarczy wykonać „od czasu do czasu”, co często oznacza okres kilku lat. Jeszcze gorzej wyglądają okresowe badania wśród dzieci, niejednokrotnie nie przeprowadzane przez kilka pierwszych lat życia… Nie lubimy rozmawiać, ani myśleć o ewentualnych chorobach, które mogłyby spotkać nas i naszych bliskich, i trudno się temu dziwić. Niestety także one są częścią życia, czy tego chcemy, czy nie. Możemy jednak starać się minimalizować ryzyko ich wystąpienia i to w znaczącym stopniu. Dlatego dobrze jest przygotować się na ewentualne starcie, poprzez regularne badania profilaktyczne. Pamiętajmy, że te badania powinny być przeprowadzane regularnie, niezależnie od wieku i stanu zdrowia.
Niestety, o badaniach kontrolnych często zapominamy my dorośli lub niejednokrotnie w nieskończoność odkładamy termin ich wykonania. Często nasze zniechęcenie wynika z faktu, że o okresowe badania trzeba poniekąd „prosić” się lekarza rodzinnego, na wizytę do specjalisty w ramach NFZ trudno się dostać i zarazem ciężko doczekać, a za prywatną konsultację niestety musimy słono zapłacić. Powyższe czynniki tym bardziej utrudniają nasze zmagania w profilaktycznych badaniach okresowych. Ale pamiętajmy, że ten wysiłek i wydatek dają wymierne korzyści. Jeśli nasze dziecko jest zdrowe, uspokoimy się i dzięki wskazówkom lekarza zadbamy o jego dalszy prawidłowy rozwój. Będziemy też wiedzieć na co ewentualnie zwrócić w przyszłości naszą uwagę i na jakie sytuacje być wyczulonym. Jeśli zaś zaistnieje konieczność leczenia, rozpoczniemy je na tyle wcześnie, że pozwoli to zapobiec ewentualnym poważnym komplikacjom.
Bilans zdrowia dziecka
Bilans zdrowia dziecka to kompleksowe badania, o których powinniśmy, my rodzice pamiętać, a które pediatra bądź lekarz rodzinny powinien przeprowadzić u dziecka na określonym etapie rozwoju. Teoretycznie każdy bilans zdrowia dziecka jest obowiązkowy w 2., 4., 6., 10., 14., 16. i 18. roku życia. Niestety statystyki brutalnie pokazują jak dużo przybywa coraz młodszych chorych Polaków. Objawy wielu schorzeń są już na tak niejednokrotnie zaawansowanym poziomie, że bywają nieuleczalne. Bywa niestety również tak, że lekarze w państwowych przychodniach ze względów finansowych niechętnie kierują zdrowe dzieci na badania, nie widząc potrzeby profilaktycznych kontroli.
Tymczasem po ukończeniu drugiego roku życia, każdy dwulatek powinien przejść szczegółowe badania według bilansu. Lekarz prowadzący nie tylko dokonuje pomiarów wzrostu i wagi, ale także sprawdza wzrok, słuch i umiejętność mowy. Lekarz osłuchuje dziecko w celu oceny prawidłowości pracy serca i układu oddechowego oraz bada palpacyjnie brzuch. Sprawdzone zostają również czy zewnętrzne narządy płciowe mają prawidłową wielkość. Poprzez obserwację chodu dziecka lekarz dokonuje kontroli ewentualnych nieprawidłowości w układzie kostno – stawowym. Jeśli pediatra stwierdzi zaburzenia, dziecko zostanie skierowane do odpowiedniego specjalisty w celu wykonania dodatkowych specjalistycznych badań i ewentualnego dalszego leczenia. Po dokładnym zbadaniu dziecka lekarz powinien wykreślić krzywą rozwoju fizycznego na siatce centylowej oraz uzupełnić wszystkie odpowiednie rubryki w książeczce zdrowia. W rubrykach tych powinny się znaleźć odpowiedzi na następujące pytania dotyczące dziecka:
- Czy ma prawidłową wagę/ nadwagę/ jest otyłe?
- Czy ma odpowiedni wzrost/ słabe tempo wzrastania/ jest niskorosłe?
- Czy dobrze widzi/ nie zezuje/ ma prawidłowe odbicie światła na rogówkach?
- Czy prawidłowo słyszy?
- Czy mowa rozwija się prawidłowo – dziecko posługuje się pojedynczymi słowami, całymi zdaniami, czy nie ma poważnych trudności w mówieniu?
- Czy dziecko (chłopiec) ma jądra w mosznie i czy prawidłowa jest wielkość i wygląd narządów płciowych zewnętrznych?
- Czy rozwój psychoruchowy jest prawidłowy?
- Czy kończyny dolne są równe, czy chód jest prawidłowy, czy dziecko sprawnie biega?
- Czy dziecko ma zdrowe ząbki?
- Czy układ krążenia w badaniu lekarskim (osłuchiwanie, opukiwanie, pomiar ciśnienia krwi) można określić jako prawidłowy?
- Czy w badaniu dotykowym brzuszka nie stwierdza się patologicznych oporów?
- Czy dziecko moczy się w dzień/ w nocy/ sporadycznie/ często?
- Czy na skórze i w obwodowych węzłach chłonnych nie ma zmian?
- Czy dziecko często choruje?
- Czy jest prawidłowo żywione?
Jakie podstawowe badania należy przeprowadzać regularnie u dziecka?
Badania krwi
Warto je robić profilaktycznie minimum co 2 lata, a najlepiej raz w roku. Badania te wykonywane nawet na własną rękę, bez sugestii lekarza nie kosztują wiele, a pozwolą stwierdzić kondycję stanu zdrowia dziecka. Należy pamiętać by wyniki zawsze pokazać lekarzowi prowadzącemu, ponieważ normy dla małych dzieci bardzo się różnią i zależą od wieku dziecka, dlatego nie sugerujmy się interpretacjami zaczerpniętymi chociażby z internetu.Podstawowe badanie krwi pozwala przede wszystkim wykryć ewentualny toczący się stan zapalny w organizmie. Sprawdza ilość krwinek czerwonych (erytrocytów, RBC), białych (leukocytów, WBC), hemoglobiny i hematokrytu.
Dodatkowo lekarz powinien zlecić wykonanie:
- poziomu glukozy, dzięki czemu można wykluczyć cukrzycę lub insulinooporność,
- poziomu żelaza, które pozwala stwierdzić ewentualną anemię,
- OB (opad Biernackiego) wykonuje się przy podejrzeniu ukrytej infekcji,
- ASO (poziom antystreptolizyny) zalecane jest dzieciom, które chorowały na anginę, szczególnie ropną lub szkarlatynę (wyklucza się powikłania reumatologiczne),
- CRP (białko ostrej fazy) zalecane są przy podejrzeniu ukrytej infekcji bakteryjnej.
- IgE całkowite badanie wykonywane w każdym przypadku kiedy istnieje podejrzenie, że dziecko może mieć alergie,
- Elektrolity (Na, K), rozpoznawanie zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej występujących m.in. w chorobach nerek lub w odwodnieniu organizmu w następstwie biegunek i wymiotów. Nieprawidłowy poziom elektrolitów może powodować ogólne osłabienie i zaburzenia nastroju.,
- Bilirubina całkowita, jest podstawowym badaniem odzwierciedlającym funkcje wątroby i stanowi podstawę rozpoznania żółtaczki.
Badania moczu
Warto je przeprowadzać co 2 lata, a najlepiej podobnie jak w przypadku badania krwi, raz w roku. Badania są nieinwazyjne. Badanie należy wykonać szczególnie gdy lekarz podejrzewa u dziecka infekcję układu moczowego. O infekcji dróg moczowych świadczy białko, cukier, krew w moczu. Lekarz może też zalecić wykonanie posiewu (sprawdza się dzięki niemu czy w moczu są bakterie). Dzięki temu można dobrać odpowiedni antybiotyk.- Badanie ogólne moczu – pomaga wykryć ewentualną infekcję układu moczowego,
- Posiew moczu – pomoże stwierdzić, czy w układzie moczowym nie toczy się zakażenie, a jeśli tak – jakiego jest ono rodzaju i czym najlepiej je wyleczyć. Mocz do badania powinien być pobrany rano po nocnej przerwie w siusianiu (co najmniej 5 godzin), po uprzednim podmyciu dziecka, ze środkowego strumienia, i możliwie jak najszybciej dostarczony do laboratorium. Do badania wystarczy 50–100 ml moczu oddanego do specjalnego plastikowego sterylnego pojemnika przeznaczonego do tego celu, który można zakupić w aptece.
Badanie cholesterolu
Warto je wykonać u dziecka, które skończyło dwa lata, szczególnie jeśli ma nadwagę, jest otyłe lub w rodzinie ktoś choruje na serce, lub boryka się z nadciśnieniem. Ma to przede wszystkim na celu wykrycie rodzinnego zagrożenia chorobami serca. Najlepiej zapobiegać im już we wczesnym dzieciństwie. Nieprawidłowy styl życia, złe odżywianie (zbyt duża ilość tłuszczów nasyconych i cukrów prostych) oraz brak aktywności fizycznej, może spowodować, że już u małego dziecka wytworzy się blaszka miażdżycowa.USG jamy brzusznej
Raz w roku powinno się wykonywać profilaktycznie u każdego dziecka USG brzucha, gdyż w ten sposób można wykryć ewentualne nieprawidłowości, które jeszcze nie dają bezpośrednich objawów. Szczególnie powinno mieć to miejsce jeśli dziecko uskarża się na częste bóle brzucha, miewa biegunki bądź zaparcia.Badanie kału
Warto je robić przynajmniej raz do roku, szczególnie jeśli dziecko ma styczność ze zwierzętami np. gdy posiadamy psa lub kota. Pomaga to przede wszystkim ocenić, czy w organizmie nie ma pasożytów. Należy pobrać do badania 3 próbki kału w odstępach 2–3-dniowych. Badanie kału pomaga również stwierdzić, czy nie ma w nim krwi utajonej, której obecność świadczy o chorobach przewodu pokarmowego. Kał do badania pobiera się do specjalnego jałowego pojemnika, który można zakupić w aptece.Badanie wzroku
Do okulisty należy zabrać dziecko raz w roku, by lekarz okulista mógł ocenić, czy malec nie ma zeza ani wady wzroku. Trzeba też sprawdzić, czy prawidłowo rozróżnia kolory – taka wizyta jest konieczna, zanim dziecko zacznie naukę w przedszkolu lub też w szkole, nawet jeśli wszystko dotychczas wydawało się być w porządku.Kontrola stomatologiczna
Obowiązkowa wizyta u stomatologa powinna się odbyć jeszcze zanim pojawią się u dziecka zęby. Oczywiście wraz z rozwojem i pojawieniem się zębów wizyty powinny odbywać regularnie w celu diagnostyki próchnicy i ewentualnych wad zgryzu lub też konieczności wizyty u ortodonty.
Badania profilaktyczne w wieku 4 lat
Niezależnie od tego jak często w ciągu kolejnych dwóch lat dziecko bywało u lekarza i czy wymagało opieki specjalistycznej, ta wizyta powinna się odbyć i wyglądać podobnie jak poprzednia bilansowa w wieku dwóch lat.
Badanie ma na celu uzyskanie odpowiedzi na wszystkie wymienione wyżej pytania. Ze szczególną uwagą lekarz powinien również zbadać kręgosłup dziecka, kolana i stopy, a także ostrość wzroku. Jeśli przeprowadzony bilans dwa lata wcześniej wykazał jakąś nieprawidłowość, należy sprawdzić, czy podjęte od tamtego czasu kroki przyniosły oczekiwane rezultaty w postaci jej wyeliminowania lub poprawy. Gdy problem zdrowotny sprzed dwóch lat się nasila, jest to wyraźny sygnał, że należy zmienić dotychczasowe leczenie. Diagnozę oraz przyjęte ustalenia lekarz zapisuje w książeczce zdrowia dziecka.
Badania profilaktyczne, inaczej przesiewowe, przeprowadza się w celu jak najwcześniejszego wykrycia ewentualnych objawów danej choroby, dlatego są one tak istotne w każdym wieku. Celem profilaktyki jest podjęcie szybkich i skutecznych działań przywracających zdrowie, ma ona również na celu zahamowanie postępu lub powikłań już istniejącej choroby. Pamiętajmy, że my dorośli powinniśmy szczególnie pamiętać o regularnych, okresowych kontrolach u lekarza naszych dzieci, bo one same nie potrafią się o siebie jeszcze zatroszczyć, a może to przynieść wiele korzyści.
ŹRÓDŁO- kreatorzdrowia.com
Komentarze
Prześlij komentarz