Otyłość u dzieci po chorobie nowotworowej

Naukowcy zajęli się bardzo ważnym tematem, a mianowicie zwiększonym ryzykiem otyłości u dzieci leczących się z powodu ostrej białaczki limfoblastycznej.

Dzieci, u których rozpoznano ostrą białaczkę limfoblastyczną (acute lymphoblastic leukemia, ALL), znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka otyłości. Otyłość z kolei jest powiązana z gorszym przeżyciem całkowitym. W przytoczonej pracy badano wpływ otyłości oraz poziom adipocytokin na krótkoterminowe wyniki leczenia ALL

W momencie rozpoznania oraz po zakończeniu leczenia dokonywano pomiarów wagi,wzrostu, a także BMI (ang. body mass index). Poziomy leptyny i adiponektyny oraz MRD (choroba resztkowa, ang. minimal residual disease) oznaczano przed rozpoczęciem terapii, 19. dnia oraz 46. dnia po zakończeniu leczenia indukującego remisję. 

W porównaniu do dzieci z prawidłowym BMI, grupa z podwyższonym BMI miała wyższy poziom MRD w 19. oraz 46. dniu leczenia (odpowiednio P=0,04 i P=0,008). Dodatnią korelację wykazano również pomiędzy wagą i obwodem bioder w momencie rozpoznania i w 19. dniu a MRD w 46. dniu, co sugeruje również możliwy wpływ rozmieszczenia tkanki tłuszczowej na wyniki leczenia. Wyższe BMI wiązało się z wyższym poziomem leptyny przy rozpoznaniu, co sugeruje występowanie leptynooporności u dzieci z ALL i wysokim BMI.

Wyniki badania potwierdzają wpływ BMI na wyniki leczenia ALL u pacjentów pediatrycznych. Wczesne interwencje, takie jak regularne monitorowanie BMI czy opieka dietetyka powinny być wdrożone podczas chemioterapii indukującej remisję.

Jak zatem należy postępować, by nie dopuścić do otyłości i pogorszenia wyników badań?

Sytuacja oczywiście jest bardzo trudna, gdyż rodzice przede wszystkim martwią się o zdrowie i życie dziecka, ale muszą jednocześnie pamiętać, ze dobrze odżywiony organizm lepiej się leczy. Pamiętaj o tym,aby podawać dziecku żywność pełnowartościową. Nie znaczy to, że od razu trzeba szukać sklepów ekologicznych, czy zmieniać o 100% dotychczasowe żywienie. Należy zachować rozsądek i nie robić rewolucji żywieniowych, to nie jest dobry czas i miejsce.

W pierwszej kolejności porozmawiaj ze swoim lekarzem prowadzącym i poproś aby skontaktował cię ze szpitalnym dietetykiem. Jeśli masz możliwość umów się na wizytę do specjalisty (najlepiej dopytaj czy dietetyk zajmuje się dietetyką onkologiczną). Dietetyk odpowie na wszystkie nurtujące cię pytania i w razie potrzeby przygotuje odpowiedni plan żywieniowy, dostosowany do potrzeb twojego dziecka.

A co ty możesz zrobić?

- przede wszystkim dostosuj żywienie do danego protokołu. Lekarz zwykle wyjaśnia, czego należy unikać na danym etapie leczenia. Zadbaj by dziecko jadło pożywne śniadanie (chyba że musi być na czczo przed badaniem)

- podawaj zupy- to pyszne, łatwostrawne i zwykle ulubione przez dzieci potrawy

- podawaj chude mięso drobiowe, cielęce w formie gotowanej, duszonej, gotowanej na parze. W podobny sposób przygotujesz rybę (jednak gotowanie ryby w szpitalu nie jest dobrym rozwiązaniem)

- owoce i warzywa podawaj zgodnie z zaleceniami protokołu, w pewnych momentach wskazane będą produkty gotowane

- włącz do diety jajka, to łatwy do przygotowania produkt, lubiany przez dzieci

- wybieraj drobne kasze i makarony, są łatwiej strawne. Dobrym rozwiązaniem są również ziemniaki

- pieczywo dostosuj do upodobań dziecka oraz aktualnej sytuacji zdrowotnej (ważna jest ilość błonnika, w niektórych sytuacjach należy go ograniczyć, w innych zwiększyć)

- nawadniaj dziecko, podawaj do picia to co lubi. Może być woda, lekka herbatka, kompot (w większości szpitali przygotujesz bez problemu)

- tłuszcz podawaj do potrawy po jej przygotowaniu. Dla dziecka odpowiednie będzie masło lub oliwa z oliwek

- jeśli dziecko ma na coś ochotę, zapytaj lekarza lub dietetyka, czy w danej chwili można podać dany produkt 

- zwykle w pierwszym protokole należy uważać na surowe warzywa i owoce, soki, nabiał

- NAJWAŻNIEJSZE- staraj się podawać dziecku to co lubi, inaczej dziecko nie będzie jadło. Zawsze ulubione potrawy można nieco zmodyfikować aby były odpowiednie na danym etapie leczenia. Okazjonalnie podany batonik również dziecka nie zabije.

PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS W INDUKCJI ALL (rozpoczęcie leczenia). 

Dieta łatwostrawna (proste przepisy do przygotowania w szpitalu)

To zwykle najtrudniejszy moment, kiedy dziecko trafia do szpitala, badania, wyniki i ostateczna diagnoza. W tym momencie rodzice są najbardziej zagubieni. Podaję przykładowy jadłospis dla kilkulatka z ALL

ŚNIADANIE

- bułka kajzerka posmarowana masłem z szynką drobiową, herbata

PRZEKĄSKA

- biszkopty, gotowane jabłko

OBIAD

- polędwiczka z kurczaka gotowana na parze z marchewką i ziemniakami. Mięso dopraw szczypta soli i suszoną natką pietruszki. Po ugotowaniu do warzyw dodaj łyżeczkę masła. Kompot jabłkowy.

PRZEKĄSKA

- kasza manna gotowana na wodzie z dodatkiem soku malinowego (pasteryzowanego)

KOLACJA

- zupa krem z cukinii- w garnku rozgrzej łyżeczkę oliwy, dodaj cukinię, korzeń pietruszki, ziemniaka, selera pokrojone z grubsza. Dolej szklankę wody/bulionu. Dopraw szczyptą soli, kurkumą, słodką papryką. Pod koniec gotowania dodaj posiekaną natkę pietruszki. Zupę zmiksuj na krem. Opcjonalnie możesz posypać grzankami. 

PAMIĘTAJ!!!

Każde dziecko jest inne i może mieć inne zalecenia żywieniowe. Kiedy nie jesteś pewien co podać, zawsze pytaj lekarza lub dietetyka. 

źródło: portal onkologia-dziecieca.pl